Gewoon doorgaan

Ik zie het vaak in mijn praktijk en ik herken het ook soms bij mezelf. We gaan liever toch maar door. Het wordt straks wel weer rustiger. Of nog actueler nu de kinderen weer naar school zijn krijg ik weer nieuwe ruimte dus ook weer meer tijd. Maar onderstussen loopt de agenda met werkafspraken alweer vol en kwam die tijd voor herstel er helemaal niet.

Toch wil ik je uitnodigen om juist nú wel stil te staan bij je stressklachten en niet door te gaan. Waarom? Dat ga ik je hieronder uitleggen.

De lichamelijk kant van stress

We benaderen stress heel vaak vanuit het idee dat een groot deel tussen de oren zit. We kunnen niet goed begrenzen. We zijn perfectionistisch. De omgeving waar we ons in bevinden maakt het extra ingewikkeld. Natuurlijk spelen deze psychische en omgevingsfactoren zeker een rol. Maar wat we vaak vergeten is dat de lichamelijke kant van stress een heel grote rol speelt. In deze blog wil ik dat uitleggen. En daarmee tevens het belang van tijdig ingrijpen als je wel stressklachten hebt!

Ik kan jullie alles gaan vertellen over stresshormonen en hoe deze functioneren maar ik denk dat het dan vooral een heel theoretisch verhaal gaat worden. Ik wil het graag helder en praktisch vertellen. Ik ga een poging wagen.

Ons stress-systeem

De stressreacties vinden plaats in ons lichaam: in de hersenen, het autonome zenuwstelsel, in hormoonsystemen en het immuunsysteem. Ook mentaal en gedragsmatig reageren we. Het is een complexsysteem van reacties. Wat is nu nodig om te weten over ons stress-systeem?

De stop-emotie

Stel je voor je hebt een dag hard gewerkt en je komt vermoeid thuis. Dat is eigenlijk helemaal niet erg. En ook helemaal niet iets om je zorgen over te maken. Je lijf en je hersenen geven in feite aan dat ze moe zijn. Daarbij geven ze direct ook een belangrijke boodschap: Stop er voor vandaag mee. Het is genoeg geweest. Dit wordt ook wel de stop-emotie genoemd.

Wat als je deze stop-emotie negeert en doorgaat? Bijvoorbeeld door 's avonds nog te gaan werken? Of een privé afspraak hebt die ook veel energie kost? Dan ga je meer energie gebruiken dan je hebt. Je gaat dan in feite gebruik maken van je reservetank.

De auto als voorbeeld

Als we het voorbeeld van een auto nemen. Hoeveel bezine je auto verbruikt hangt van meerdere factoren af. Je snelheid, het parcours, de leeftijd van de auto en je rijstijl. Rijd je hard, dan verbruik je meer bezine. Rijd je hard een berg op, dan zal het ook nodig zijn om sneller weer te tanken. Is je auto al ouder dan zal het verbruik ook hoger kunnen liggen.

Als je dit nu vergelijkt met je eigen leven. Je begint je dag na een nacht goed slapen met een volle energietank. Na een dag hard werken is de tank al bijna leeg. Vervolgens ga je thuis nog aan het werk of je gaat intensief sporten terwijl je energietank al bijna leeg is. Als je gaat slapen zit je eigenlijk al op de bodem van je energietank.

Dus net als de auto die overschakelt naar de reservetank als zijn bezine bijna op is, schakelt jouw lichaam ook over naar jouw reserve energietank. Een mooi systeem natuurlijk. Maar als het te vaak gebeurt, dan gaat er lichamelijk wel wat mis. Je energietank krijgt geen ruimte meer om bij te tanken. Om te herstellen. En uiteindelijk krijgt je lichaam daar écht onderhoudsklachten van. Denk aan darmklachten, hart of spieren. Je immuunsysteem gaat ook minder goed werken waardoor je sneller ziek wordt. Je put jezelf uit en je stresshormonen raken ontregelt.  Je concentratie wordt minder. Je kan prikkelbaar worden. Je bent roofbouw aan het plegen op je eigen lichaam. Met het gevolg dat je chronische stress krijgt en het risico op een burn-out als deze uitputting te lang duurt.

Herkenbaar?

Zijn bovenstaande voorbeelden herkenbaar? Vraag jij (bijna) dagelijks te veel van je lichaam? Denk je misschien maar het kan nu echt even niet anders? Lees dan vooral nog verder. Het begint namelijk echt met bewustwording. De bewustwording dat het leren luisteren naar de signalen die je lichaam afgeeft niet langer kan negeren.

Jij bent dé enige persoon die ervoor kan gaan zorgen dat je niet ziek gaat worden van stressklachten die je ervaart. Dat kan door daar vandaag nog een keuze in te maken. Neem je klachten écht serieus. Wat kan je dan vandaag gaan doen? Dat is 1. bewust te worden wat er in je lichaam gebeurt en stap 2. aan de slag te gaan met het woord herstel. Ruimte geven aan je lichaam om voldoende te herstellen.

Bewustwording - stap 1

Bij bewustwording gaat dat er vooral over dat je bij jouw lichaam gaat ervaren wat ik in het voorbeeld beschreven heb. Herken jij het nergeren van de stop-emotie? Ga jij te vaak door? Geef jij alleen maar vol gas? Welke lichamelijke klachten ervaar jij? Vind je het moeilijk om in kaart te brengen? Ga dan eens een week aan de slag met het bijhouden van een stressdagboekje. Schrijf kort op wat je hebt gedaan en welke stressklachten je wanneer ervaart. Dit geeft vaak veel inzicht!

Herstel - stap 2

Om uiteindelijk van (chronische) stressklachten af te komen, is herstellen het meest belangrijk. Een paar voorbeelden van herstel: pauzes gedurdende de dag, slapen, (rustig) wandelen, je ademhaling aanpassen. Bij deze voorbeelden komt ons stresssysteem weer tot rust. Daarmee gaat ons lichaam weer herstellen. Het uiteindelijke doel is dat er een evenwicht is tussen in inspanning en ontspanning en tussen stress en herstel.

Als dat evenwicht weer terug is, dan zul je ervaren dat je daarmee weer nieuwe veerkracht en vitaliteit ontwikkelt.

Tijd voor actie

Wil jij niet langer de stressklachten ervaren? Wil je de lichamelijke klachten ook niet langer negeren? Wil jij voorkomen dat je in een burn-out beland? Zet de stap met de eerste twee stappen die ik heb genoemd. Vind je het lastig om dit zelf en alleen te doen? Neem dan contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dan bespreken we samen de mogelijkheden.

En blijf niet doorlopen met de klachten. Hoe erger de klachten worden, hoe langer de weg terug.

Veel werkgevers zijn bereid om bij te dragen in de kosten van een coachingstraject, daarvoor worden vaak ontwikkeling- en opleidingsbudgetten ingezet.