Eerlijk over mijn stress

Een blog wat gaat over een kijkje in mijn leven…. en dat gaat ook over stress. Sinds ik na de vakantie weer begonnen ben met werken, merk ik dat ik sneller moe ben en ook wat sneller uit balans. Ondertussen lees ik zelf van alles over stress, over overbelasting en wat kenmerken zijn van burn-out. En als je dan een paar weken opstaat en je niet uitgerust voelt, dan gaat er toch even iets ‘knagen’.

Snel geef ik de schuld aan:

• Kinderen zijn ‘s nachts vaker weer wakker.

• We zijn allemaal ziek geweest.

• Een paar weken geleden was het gelijk al herfstweer, dat zorgt voor zo weinig energie.

En zo kan ik wel even doorgaan. Maar als ik eerlijk naar mezelf ben. Gaat het dan wel om bovenstaande zaken? Natuurlijk hebben ze invloed, maar is de invloed zo groot dat ik mij zo moe voel en eigenlijk te weinig energie heb?

Wat is stress? Dus nu even eerlijk gaan kijken? Voelt best kwetsbaar…. Eerst zoom ik maar even in op wat stress en overbelasting is en daarna terug naar mezelf. Stress is een prikkel die je aanzet tot actie. Dat hoeft niet negatief te zijn: zonder stress komen we tot niets. Stress ontstaat wanneer er meer van je gevraagd wordt dan je denkt waar te kunnen maken (Annita Rogier). Stress is dus wel degelijk van belang om te hebben. Het zet ons echt in actie, maar wanneer wordt stress ongezond? Wanneer er langdurige blootstelling aan stress plaatsvindt en te weinig herstelperioden dan kan dat leiden tot overspannenheid.

Overspannenheid is een toestand met aanhoudende fysieke en/of psychische spanningsklachten, ontstaan door chronische overbelasting en stress waardoor iemand niet meer tot rust komt, het gevoel heeft het niet meer aan te kunnen en minder goed functioneert (Annita Rogier). Het belangrijkste verschil met stress is dat het langer dan 3 maanden duurt, er spanningsklachten optreden en het functioneren aangetast raakt. Voorbeelden van spanningsklachten zijn: lichamelijke en geestelijke vermoeidheid, gespannen, prikkelbaar, concentratieverlies, emotioneel labiel, slaapproblemen en het sociaal, maatschappelijk en professioneel functioneren gaat minder goed. Draaglast en draagkracht zijn lange tijd uit balans.

Dus stress blijft gezond wanneer er een gezonde afwisseling is met ontspanning. Je lichaam heeft écht tijd nodig om te ontspannen, tot rust te komen, echt te herstellen. Wanneer je lange periode geen zorg en aandacht hebt voor het herstel van je lichaam zowel lichamelijk als mentaal, dan wordt het helemaal zorgelijk. Dan kan er op een bepaald moment zelfs een burn-out optreden. Burn-out treedt pas op na langdurige roofbouw op het lichaam. In de psychiatrie bestaat er geen officiële diagnose voor burn-out. Er zijn wel diverse definities ontstaan over burn-out. De volgende kwam ik tegen: 1. bij burn-out is sprake van ernstige emotionele uitputting; 2. distantie: het ervaren van onverschilligheid of emotionele afstand tot de werksituatie; 3. het gevoel van verminderde bekwaamheid in het werk: men heeft het gevoel dat men niet kan wat men altijd kon. Vaak gaat de prestatie ook daadwerkelijk achteruit. Als je bovenstaande definities hebt gelezen en dan kijkt hoe ons emotieregulatiesysteem bekijkt, dan ga je misschien beter begrijpen wat er in onze hersenen gebeurt als we stress ervaren.

Wat wij zien in ons dagelijks leven is dat wij een groot appèl doen op zowel ons gevaar- als jaagsysteem. Daardoor worden stresshormonen aangemaakt en hartslag en bloeddruk gaan omhoog. Het systeem wat vaak te weinig wordt aangesproken is het kalmeringssysteem. Dit systeem is nodig om juist onze hartslag en bloeddruk omlaag te brengen. En ook om de hormoonspiegel ook weer in balans te brengen. Heel simpel gezegd dus, zullen we al onze systemen moeten blijven aanspreken, maar in een betere balans. Gevaar- en jaagsysteem zullen een minder groot aandeel krijgen en ons kalmeringssysteem een groter aandeel.

Hier en nu

Zoals ik in de inleiding al schreef merkte ik een disbalans bij mezelf na de vakantie. Een aantal factoren daarvan liggen buiten mijn eigen invloedssfeer. Maar gelukkig ligt er ook heel veel binnen mijn eigen mogelijkheden. De belangrijkste vraag aan mezelf daarbij is: ben ik bereid om ruimte te maken om mij vaker te ontspannen? En hoe ziet die ontspanning er dan uit? En wat zijn voor mij de belangrijkste energievreters en wat zijn energiegevers? Want dat kan echt voor iedereen anders zijn.

Ik schrijf dat een aantal dingen ook buiten mijn invloedsfeer ligt. Maar is dat ook daadwerkelijk zo? Deels is het wel zo. De maatschappij verwacht met z’n 24-uurs economie dat wij door blijven gaan. 7 dagen per week doorwerken, doorconsumeren…. Zoveel informatie, zoveel prikkels en druk vanuit de maatschappij.En ondertussen lopen mensen vast, echt langdurig vast, omdat er roofbouw is gepleegd. Dat er zoveel meer van hen verwacht werd dan wat zij aan kunnen. De balans is compleet weggevaagd. Wat ligt dan wel binnen mijn invloedssfeer? Ik denk toch door te beginnen bij mezelf, in mijn eigen gezin en mijn eigen omgeving. Door keuzes te maken die wel bijdragen aan meer evenwicht in mijn leven en in mijn gezin. En dat ook uit te dragen aan mensen om mij heen.

Ik lees op dit moment het nieuwe boek van Brené Brown, Braving the wilderness (De wildernis trotseren). En daar kwam ik een stuk tegen over de cultuur in organisaties en wat dat er voor zorgt dat wij ons gaan aanpassen en schikken naar die cultuur. En dat vind ik ook een voorbeeld van hoe de maatschappij is geworden.

Wat er in dit stuk beschreven staat, is een probleem in heel veel organisaties. Als reactie daarop gaan veel mensen zich aanpassen en is er dus sprake van ‘fitting-in’. Met alle gevolgen van dien. Te veel stress, overbelasting en uiteindelijk zelfs burn-out.

Hoe zorg ik dat ik toch tot actie over ga als ik meer stress ervaar, sneller moe ben en mijn lontje een stuk korter is? De afgelopen weken heb ik vragen voor mezelf beantwoord: ben ik bereid om ruimte te maken om mij vaker te ontspannen? Ja, dat wil ik heel graag, maar hoe? En hoe ziet die ontspanning er dan uit? Voor mij ziet die ontspanning eruit door tijdens mijn werkdag en na mijn werkdag ruimte voor mezelf vrij te maken. Kan ik dus meer ruimte maken voor mijn ‘zorgsysteem’. Voor mij werkt het vooral door buiten te zijn. Door te wandelen. Te fietsen. Te lezen, te schrijven en te tekenen. En op vrije dagen ook lekker met de kinderen bezig te zijn, buiten en ik geniet ook als ze heerlijk zelf aan het spelen zijn. Dus eigenlijk weet ik best wat ik graag wil en wat ik fijn vind. Maar toch ga ik dan heel lang door met dingen die heel veel energie kosten. En dat is het moment om voor jezelf eens goed in kaart brengen wat zijn voor mij de belangrijkste energievreters en wat zijn energiegevers?

De afgelopen twee weken ben ik mij weer meer gaan richten op mijn energiegevers. De volgende dag hadden Jonneke en ik een afspraak en ik appte: morgen samen wandelend onze afspraak doen? Even ruimte in onze hoofden maken en nieuwe inspiratie op doen? We maakten een heerlijke wandeling en namen ook het besluit om iets niet te doen. Er lagen plannen voor dit najaar op stapel. Maar beiden hebben we het gevoel dat er een vlammetje in ons brand, maar dat het vuur was nog niet ontstoken. We laten dit najaar dat vlammetje even lekker zijn werk doen.

Wandelen

Voor mij werkt het erg goed om te gaan wandelen. Dus vorige week heb ik mijn vrije ochtend, kinderen op school en speelzaal, een keer echt gebruikt om de hele ochtend buiten te zijn. Samen met een vriendin maakten we een prachtige wandeling over Planken Wambuis in Ede. Prachtige omgeving, mooi weer. Fototoestel lekker mee, dat geeft energie!

Hoe zorg jij voor een betere balans?

Herken jij je in de beschreven stress signalen? Heb jij inzicht in wat jouw energie kost en wat je energie geeft? Zet jij vandaag ook de eerste stap om jouw stresssignalen serieus te nemen?! Een vrijblijvend kennismakingsgesprek kan altijd! En als jij van buiten wandelen houdt, dan kan dat uiteraard ook!

Mijn eerste stappen om stress te verminderen:

Ik heb mijn balans weer even opgemaakt. En de volgende stappen heb ik gezet om mij meer te ontspannen:

• meer wandelen alleen of met anderen.

• op tijd gaan slapen.

• ‘s avonds niet te veel beeldscherm.

• meer dingen doen die energie geven. (Fotograferen, lezen, met de kids naar buiten)

• oriënteren om sport op te pakken. En vandaag een proefles doen.

En die stap kan alleen jij zelf zetten. Als jij veel stress ervaart, dan kan jij actie ondernemen! En ik vind het leuk om te lezen of te horen wat jouw manier is om weer meer in balans te komen!